سواحل خلیج فارس

اثر حاضر ترجمۀ بخشی از کتاب مشهور «راهنمای خلیج فارس» با عنوان Gazetteer of the Persian Gulf, Oman, and Central Arabia اثر جان گوردون لوریمر است. ترجمۀ حاضر از کتاب جغرافیایی لوریمر تقریبا منطبق با استان کنونی بوشهر است. از این رو شامل اطلاعاتی از آبادیهای مناطق زیر است: شهر و شبه جزیرۀ بوشهر، دشتستان، مزارعی، زیراه، شبانکاره، لیراوی، دیلم، حیات داود، رود حله، خارگ، انگالی، تنگستان، دشتی و شیبکوه. تحقیقات میدانی مترجم، دکتر عبدالرسول خیراندیش و آگاهی و دانش ایشان بر تاریخ و جغرافیای استان بوشهر سبب شده است افزون بر ترجمۀ یک منبع دست اول درزمینۀ جغرافیای تاریخی این استان، انبوهی اطلاعات علمی و توضیحات روشنگر در دیباچه و مقدمه و تعلیقات و پاورقیهای کتاب در اختیار خواننده قرار گیرد. ویژگیها و وجوه تمایز کتاب: • تنظیم دو فهرست مطالب؛ نخست «فهرست اجمالی مطالب»، شامل فصول اصلی کتاب، منطبق با مناطق و نواحی اصلی؛ دوم «فهرست تفصیلی مطالب» شامل تمام عناوین جزئی و اسامی آبادیها که مدخلهای کتاب را تشکیل می دهند. • «دیباچه» به قلم مترجم، توضیحاتی است که خواننده را با کار انجام شده در این ترجمه آشنا می سازد، از جمله ترتیب انتخاب و تنظیم مدخلها، شیوۀ تبدیل مدخلها از جدول در متن اصلی به متن در ترجمۀ حاضر، شیوۀ آوانگاری اسامی، نحوۀ استفاده از واحدهای زمانی و مقیاسها، شیوۀ اشاره به جهت های جغرافیایی، و سرانجام علل انتخاب بخشی از کتاب Gazetteer برای ترجمه . • «مقدمه»، توضیح و تحلیل مترجم در مورد چگونگی شکل گیری کتاب Gazetteer است که علاوه بر اطلاعات جامع در مورد کتاب، تحلیلی تاریخی در مورد نویسنده و کتاب اصلی است. • پاورقیهای فراوان که حاصل سالها مطالعه مستمر و طولانی، مشاهدات میدانی و مسافرتهای شخصی و مکرر مترجم به صفحات جنوبی کشور است. • استفاده از منابع دست اول همعصر با تألیف، در کنار گردآوری اطلاعات میدانی از مطلعان و محققان محلی در معرفی مکانها و آوانگاری و وجه تسمیة آنها. • استخراج مدخلهای پراکنده از منبع اصلی و تنظیم به شیوه ای متفاوت به گونه ای که برای خوانندة امروزی قابل استفاده باشد. • نقد و اصلاح برخی از اطلاعات نادرست منبع اصلی، به استناد منابع دست اول و اطلاعات محلی. • نقد و تحلیلی علمی و متکی بر نگرش و درک ایرانی نسبت به موضوع بر کتاب لوریمر در پایان کتاب تحت عنوان «سخن پایانی مترجم». • تعلیقاتی روشنگر و علمی درمورد تعدادی اصطلاحات تاریخی و سیاسی و جغرافیایی، اسامی مکانها و برخی پیچیدگی های متن اصلی که هرکدام در حکم مقاله ای مختصر است. به دلیل ارزش علمی مطالب این قسمت، فهرست تعلیقات در اینجا ذکر می شود: «فرمانفرما/حکمران/ حکومت/ نایب حکومت»، «رو/ رود/ جریان / دره / شور/ مسیله/ مشیله»، « زیراه/ چاه کوتاه»، « خان/ شیخ»، «نام‌های مزدوج جغرافیایی»، «خان/ ضابط/ مالک/ مباشر/ رئیس/ کدخدا»، «ایرانی اصیل/ ایرانی»، «خائیز»، «بلوک/ پشتکوه/ ارم / بوشکان»، «سنا/ شنبه»، «جم و ریز»، «ساحل»، «خلیج و خور»، «خشم»، «بنه»، «خشت»،‌ »بهبهان و دهدشت»، «کازرون و دوان»، «بحرینی ها»، «رودخانۀ موند» و «گله دار». • نمایة مفصل اسامی، فهرست منابع مورد استفادة مترجم و تصاویر نمونه از متن اصلی در صفحات پایانی.